به نظر من، این اعتراض‌ها هم قابل پیش‌بینی بود و هم قابل پیش‌گیری. خیلی‌ها از سر دلسوزی مشکلات اجتماعی، اقتصادی و مدیریتی را یادآوری می‌کردند و هشدار می‌دادند اما متاسفانه کمتر مورد توجه قرار می‌گرفت!
سلام‌دلفان، گفت‌وگویی را با علی چراغیان؛ کارشناس مسائل سیاسی، معاون سیاسی-اجتماعی اسبق استاندار لرستان و کاندیدای مجلس نهم و دهم ترتیب داده که بخش نخست آن به حوادث اخیر و بخش دوم به بودجه ۹۷ و نقش نمایندگان نسبت به آن مربوط است. آنچه پیش رو دارید؛ متن کامل بخش نخست این گفت‌وگو است. بخش دوم نیز روزهای آتی منتشر می‌شود.
سلام‌دلفان: به نظر شما چه شد که این اغتشاشات به استان لرستان و شهر نورآباد کشیده شد؟ با توجه به اینکه هیچ سابقه‌ای هم در این زمینه نداشته است؟
چراغیان: به نظر من، این اعتراض‌ها هم قابل پیش‌بینی بود و هم قابل پیش‌گیری. خیلی‌ها از سر دلسوزی مشکلات اجتماعی، اقتصادی و مدیریتی را یادآوری می‌کردند و هشدار می‌دادند اما متاسفانه کمتر مورد توجه قرار می‌گرفت!
مشکلات اقتصادی، گرانی، بیکاری، فشار و سختی زیادی را برای مردم ایجاد می‌کند؛ نمی‌شود این واقعیت‌های ملموس را انکار کرد؛ اینها بخشی از واقعیت است. اما در کنار آن، واقعیت دیگری وجود دارد که مردم را بیشتر رنج می‌دهد و آن عبارت است از: وجود اختلاس‌ها، تبعیض‌های ناروا، روحیه و زندگی اشرافی تعدادی از مسئولین، حقوق‌های نجومی، کم‌توجهی به توان و سرمایه‌های بومی، خیانت در امانت و مسائل دیگر، که با آرمان‌های انقلاب اسلامی و اهداف و برنامه‌های نظام اسلامی و شعارهای انقلاب همخوانی ندارند و موجبات نارضایتی مردم را فراهم کرده است.
پس، زمینه‌ی وجود داشت، اما بروز و ظهور دفعی آن را باید به ایجاد نوعی یأس و ناامیدی و شوکی که با لایحه بودجه سال ۹۷ در جامعه ایجاد شد و برخی گرانی‌های کم‌سابقه و اعتراضات و نقدها و سوء استفاده مخالفان نظام اسلامی که مترصد فرصتی برای ضربه زدن بودند و بهره‌برداری آنها از این شرایط مرتبط دانست. طبیعی است؛ استان لرستان و مخصوصاً شهرستان دلفان که دارای مشکلات بیکاری و فقر اقتصادی بیشتری هستند بیشتر احساس ناراضایتی نموده و با توجه به بستر ارتباطات و تاثیر پذیری‌ها و تحریکات، نسبت به این وضعیت عکس‌العمل نشان داد.
در این راستا، نکته‌ای که بسیار حائز اهمیت است این است که دولت باید با اعمال مدیریت جهادی و استفاده بهینه از منابع، در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی، تمام امکانات کشور را به سمت حل مشکلات مردم و بهبود وضع معیشت و تولید و اشتغال سوق دهد و به‌صورت جدّی با فساد اداری، روحیه اشرافی‌گری و تجمل‌گرایی، رانت‌خواری و اختلاس و حیف و میل بیت‌المال مبارزه کند.
سلام‌دلفان: در مورد اصل اغتشاشات هم خوب است تحلیل شما را داشته باشیم. به نظر شما چه شد که این مدل از آشوب گسترده و فراگیر که سابقه هم نداشته(مخصوصاً در مورد مسائل اقتصادی) شکل گرفت؟ تحلیل شما از منشاء داخلی و بیرونی این آشوب‌ها چیست؟
چراغیان: باید عرض کنم که دشمنان و در رأس آنها آمریکا و رژیم صهیونیستی، کینه عمیقی نسبت به انقلاب اسلامی و مردم ایران به دل دارند و اخیراً هم که جمهوری اسلامی سیاست‌ها و راهبرد آنها را در منطقه با شکست مواجه کرده، سخت عصبانی هستند. لذا آمریکائی‌ها، هم‌پیمانان منطقه‌ای خود را هماهنگ نموده تا به هرشکل ممکن مانع قدرت‌نمایی ایران در منطقه شوند. به نظرم این آشوب‌ها بخشی از یک توطئه بزرگ علیه انقلاب اسلامی است و آن توطئه چیزی نیست جز ایجاد اختلاف و تفرقه و ناامنی در داخل کشور و اگر بتوانند ایجاد جنگ داخلی. آنها برای رسیدن به این هدف هزینه می‌کنند. عربستان حامی مالی است؛ آموزش می.دهند، رسانه ایجاد می‌کنند، ارتباط می‌گیرند، از پس‌مانده منافقین و سلطنت‌طلبها استفاده می‌کنند تا شاید بتوانند برای جمهوری اسلامی مشکل ایجاد کنند! اما ملت ایران بارها ثابت کرده‌اند که ملّت دانا و بیداری است؛ دارای قدرت تجزیه و تحلیل و دشمن‌شناسی قوی است. این توطئه‌ها را می‌شناسد و آنها را خنثی می‌کند، و اعتراض به ناکارآمدی‌های مدیریتی برخی مدیران و مشکلات اقتصادی را تبدیل به اغتشاش نمی‌کند و هیچ‌گاه در دام توطئه‌های دشمن نمی‌افتد.
سلام‌دلفان: نسبت این اغتشاشات را با مسائل اقتصادی چه می‌دانید؟ آیا می‌شود گفت که این حرکت‌ها هیچ ربطی به مسائل اقتصادی و معیشتی ندارند و صرفاً اقدامی خرابکارانه با هدایت دشمن است؟
چراغیان: به نظر من هیچ نسبتی میان مشکلات اقتصادی و اعتراض‌های مدنی با شورش و تخریب اموال عمومی وجود ندارد؛ یعنی به زبان منطقی نسبت آنها نسبت تباین است. هدف کسانی که نسبت به مشکلات اقتصادی و مدیریتی گله‌مندند و اعتراض دارند با هدف کسانی که دست به اغتشاش و خراب‌کاری می‌زنند متفاوت است؛ گروه اوّل خواهان اصلاح و بهبود وضع و شرایط موجود هستند. آنها از بین بردن مشکلات را هدف قرار داده‌اند و خواهان سامان دادن به نابسامانی‌های اقتصادی هستند اما گروه دوم ساختارشکن‌اند و اصل نظام را هدف گرفته‌اند! گروه اوّل، همان‌هایی هستند که رهبری فرموند: مردم گله مندند، مسئولین امر باید به مشکلات مردم توجه بیشتری نموده و آنها را حل کنند. اما گروه دوم در راستای منافع دشمنان حرکت می‌کنند؛ چه خواسته و چه ناخواسته. لذا حساب این دو از هم جداست. مردم باید اخلال‌گران را شناسایی و آنها را به دستگاه‌های امنیتی معرفی کنند.
سلام‌دلفان: مستحضر هستید که مردم نورآباد روز پس از اغتشاشات به صحنه آمدند و آمادگی خودشان را برای دفاع از انقلاب و شهر خود اعلام کردد. این حضور به‌موقع را چه‌طور تفسیر می‌کنید؟ به نظر شما این حضور، چه نقشی در خاموش کردن فتنه داشت و چه پیامی را دربر داشت؟
چراغیان: مردم عزیز دلفان مردمی آگاه، شجاع، متدین و ولایتمدارند؛ هیچ‌گاه اجازه تضعیف ارزش‌های انقلاب و تضعیف نظام را به هیچ‌کس نداده‌اند. در دفاع مقدّس و در همه صحنه‌ها پیشگام بوده و حضور داشته‌اند. این بار هم به‌موقع و با شکوه، بصیرت و ولایت‌مداری خود را به نمایش گذاشتند و مایه افتخار شدند. قطعاً این حضور، منافقین و فتنه‌گران را مأیوس خواهد کرد. مردم دلفان با وحدت در مقابل دشمنان ایستاده و با عقلانیت و منطق و آرامش مطالبات اقتصادی، ایجاد اشتغال برای جوانان و توجه به ارزش‌های اسلامی مخصوصاً عدالت اجتماعی، ساده‌زیستی مسئولان، مبارزه با فساد و فقر زدایی را هم پیگیری خواهند کرد و اجازه نخواهند داد دشمن از شرایط به نفع خود بهره‌برداری کند
سلام‌دلفان: با توجه به اینکه عموم کسانی که به اغتشاشات خیابانی پیوستند نوجوانان زیر ۲۵سال و نیز از مستضعفین بودند، به نظر شما این موضوع، بیانگر چه مسئله‌ای است؟
چراغیان: طبیعی است که حضور این قشر در چنین مواردی پر رنگ‌تر باشد و این علل و عواملی دارد، ازجمله؛ نیازهای این قشر مانند ازدواج، اشتغال و نگرانی آنها از آینده، حضور بیشتر آنها در فضای مجازی و تأثیرپذیری از این فضا، ارتباطات بیشتر این گروه‌های سنی با همدیگر، ویژگی‌های روحی روانی این دوران مانند روحیه تحول‌خواهی، از جمله این عوامل‌اند. بیان مطالبات آنها از رسانه‌ها و تریبون‌ها، اطلاع‌رسانی مسئولین از طرح‌ها و برنامه‌های در دست اقدام و ایجاد امید نسبت به آینده می‌تواند موجب آرامش و و اعتماد بیشتر شود که باید توسط مسئولین انجام شود.
سلام‌دلفان: به نظر شما وقت آن نرسیده که یک بازنگری جدّی در رابطه مسئولین و مردم صورت بگیرد؟ چرا که بی‌تردید زمینه‌ی این آشوب‌ها، مطالبات تلنبارشده‌ی تمام سال‌های گذشته و در طول دولت‌های مختلف است
چراغیان: مشکلات و مطالبات وجود دارد و باید مسئولین محترم در قوای مختلف و همه کسانی که می‌توانند در زمینه کاستن آنها کمک کنند با پرهیز از حاشیه سازی‌ها تمام توجه خود را بر حل مشکلات متمرکز کرده و با اولویت‌بندی آنها و بسیج منابع و با رویکرد عدالت اجتماعی نسبت به رفع آنها مخصوصاً در نقاط کمتر برخوردار اقدام نمایند و مطمئناً با استعانت از خداوند متعال و انسجام و وحدت و مدیریت جهادی و بسیج منابع در مسیر حل مشکلات این کار شدنی است.
سلام‌دلفان: مسائلی چون فساد، بروکراسی اداری، رشوه، رانت و… که متأسفانه وجود دارد و در شهری مثل نورآباد سالهاست که مردم لمس می‌کنند، چرا در هیچ دوره‌ای حل نمی‌شوند؟ راه‌حل برون‌رفت از این وضعیت را چه می‌دانید؟
چراغیان: یکی از اموری که به جدّ و دائماً باید مورد توجه قرار بگیرد سیستم و ساختار اداری است. ساختار اداری باید چابک، کارآمد و پویا باشد و بتواند در کم‌ترین زمان ممکن پاسخگوی امور مراجعین، شهروندان و در مجموع نیازها باشد. باید ضابطه بر تمام ابعاد سیستم و عملکرد مدیران و کارکنان حاکم باشد و به گونه‌ای نباشد که مردم قبل از مراجعه برای پیگیری امور، به دنبال پارتی و آشنایی باشند تا سفارش آنها را بکند! این وضعیت در شأن نظام اسلامی نبوده و چنین سیستمی نمی‌تواند در تراز جمهوری اسلامی باشد. یکی از عوامل مهمّ در این رابطه مدیران دستگاه‌ها هستند، مدیران باید افرادی شایسته، دلسوز، قانونمدار، کاردان و باتقوا باشند و با تمام وجود به نظام اسلامی علاقمند و وفادار باشند. آموزش‌های مؤثر برای کارکنان امر مهمّ دیگری است و درکنار اینها نظارت و ارزیابی عملکرد و بازشناسی خادم از خائن و تفاوت بین نیکوکار و بدکار و برخورد قاطع، قانونی و بدون اغماض با مدیران و کارکنان خاطی در هر زمینه.
سلام‌دلفان: به نظر شما پیام حوادث اخیر برای مسئولین ما چه بود؟
چراغیان: این حوادث با توجه به ابعادش، می‌تواند دو گونه پیام داشته باشد؛ یک پیام برای همه (مسئول و غیر مسئول) و آن اینکه باید بدانیم که دشمن کینه‌توز دائماً در کمین است تا از غفلت‌های ما، کم‌کاری‌های ما و اشتباهات ما به نفع خودش و برای ضربه زدن به جمهوری اسلامی بهره‌برداری کند. پس هرکس باید مراقب رفتار و عملکرد خودش باشد که مبادا رفتار، گفتار و عملکردش در راستای اهداف و خواست دشمنان باشد.
پیام دیگر برای مسئولین است و آن اینکه؛ صدای مردم را بشنوند و بپذیرند مردم مشکل دارند، جوانان دغدغه جدّی دارند، و بدانند مردم ولی‌نعمت و مطالبه‌گرند و مسئول باید پاسخگو باشد، از صد درصد فرصت‌ها به نفع مردم و برای حل مشکلات بهره‌برداری کنند، بیش از پیش با مردم و جوانان در ارتباط باشند و سخنان و درد و دلهای آنها را بشنوند، با نخبگان و صاحب نظران حشر و نشر داشته باشند و راه‌کارها را طلب و از آنهایی که قابل اجرا هستند بهره‌برداری نمایند. امید است در عرصه ملّی یک عزم ملّی و در عرصه محلّی هم یک عزم منطقه‌ای برای کاستن چشم‌گیر از حجم مشکلات شکل بگیرد.
