خبرنامه دانشجویان ایران: یوسف عزیزی*// هرچند که دوست دارم سر فرصت در مورد توافقنامه هسته‌ای بین ایران و قدرت‌های جهانی بنویسم، اما نمی‌توانم در یک مورد صبر کنم.
قبلا هم گفته بودم تا این سه بازار در ایران اصلاح نشود، امیدی به اصلاح وضعیت اقتصادی ایران نیست: ارز، مسکن، خودرو.
و اصلاح ایشان هم فقط و فقط بستگی به تجدید نظر جدی مسئولین در سیاستگذاری‌های مربوط به این بخش‌ها دارد و این نمی‌شود مگر تغییر دیدگاه‌های ما و مسئولین، مخصوصا در این سه حوزه. سختی‌ای که ما (مردم) باید برای یکبار و مدت مشخص متحمل بشویم اما این سه حوزه روی ریل درست خود حرکت کند، نه مانند الان که دهه هاست این مشکلات را داریم و هیچ برآیندی از زمان تقریبی اصلاح سیاست‌ها هم وجود ندارد.
با روی کارآمدن دولت جناب آقای روحانی، امیدها برای اصلاح روندهای قدیمی، کهنه و ناکارآمد مخصوصا در حوزه صنعت خودروسازی در دل من زنده شد. با اینکه به سرعت و با معرفی وزیری از جنس تفکراتی که ما را به این شرایط رسانده است، همه امیدهایم نقش بر آب شدند!
اینک چند خبر را کنار هم میگذارم تا شما خود برداشت کنید آنچه که دوست دارید، برداشت آزاد است. من هم چند جمله‌ای می‌نویسم.
– شرکت پژو-سیتروئن فرانسه با فشار شریک آمریکایی‌اش، فروش محصولات و قطعاتش به ایران را تحریم کرد. این در حالیست که ایران دومین بازار فروش محصولات پژو در جهان بود!
– شرکت پژو-سیتروئن فرانسه دچار زیان حدودا چهار میلیارد یورویی از تحریم ایران شد. این مسئله منجر به اخراج بیش از هشت هزار نفر از کارکنان این شرکت می‌شود!
– زیان قابل توجه شرکت رنو از تحریم‌های ضد ایرانی، کاهش بیش از پنجاه درصدی صادرات محصولات شرکت رنو به ایران!
– فرانسه مقصر اصلی به نتیجه نرسیدن دور قبل مذاکرات بود، تا آنجا که نخست وزیر رژیم صهیونیستی بنیامین نتانیاهو، در استقبال از فرانسوا اولاند، رئیس‌جمهور فرانسه، گفت آقای اولاند به دلیل مخالفتش با برنامه هسته‌ای کنونی ایران، “دوست واقعی” اسرائیل است.
– عمادالدین باقی، فعال حقوق بشر (!؟) در نامه‌ای خطاب به فرانسوا اولاند، رئیس جمهوری فرانسه با ابراز نگرانی از موضع اخیر دولت فرانسه در خصوص پرونده هسته‌ای ایران نوشت: “مردم ایران همواره نسبت به فرانسه نگاهی مثبت داشته اند (!؟)، نباید این حسن ظن را قربانی جلب نظر تندروها کرد.”
– یکی از بندهای قطعنامه هسته‌ای اخیر: “تعلیق تحریم‌های آمریکا بر صنعت خودرو و تعلیق تحریم‌های خدمات مرتبط”
– مواضع وزیر امور خارجه فرانسه بعد از توافقنامه: ” لوراس فابیوس می‌گوید که در اجرای توافق ایران و ۱ ۵، اتحادیه اروپا به احتمال زیاد تا یکماه دیگر تحریم‌ها علیه ایران را کاهش خواهد داد. وزیر امور خارجه فرانسه از طرف مقامات و رسانه‌های ایران به عنوان مانع اصلی به نتیجه نرسیدن دور قبلی مذاکرات هسته‌ای معرفی شده و زیر انتقاد شدید این رسانه‌ها قرار داشته است. به گفته او، ایران در مورد مصارف صلح‌آمیز می تواند فعالیت کند (!؟) اما در مواردی که ظن استفاده از توانایی هسته‌ای در تولید سلاح مطرح باشد، نمی‌تواند به فعالیت‌هایش ادامه دهد. آقای فابیوس همچنین گفت که اسرائیل به ایران حمله پیشگیرانه نخواهد کرد چون “در این مقطع، این کار برای هیچکس قابل فهم نیست. (!؟)”
– ابراز خوشحالی علنی و شدید مسئولین شرکت‌های فرانسوی پژو-سیتروئن، رنو، توتال و … از لغو بخشی از تحریم‌ها بر ضد ایران و ابراز اشتیاق برای حضور مجدد در بازار پرسود ایران
– بخشی از مصاحبه آقای هاشمی رفسنجانی در سال 88 با فرنس24:
FRANCE24: برای اینکه درواقع از این مصاحبه یک نتیجه‌گیری داشته‌باشیم، نظر شما راجع به بهبود روابط ایران و فرانسه و کاری که باید برای بهبود روابط انجام شود چیست؟
هاشمی‌رفسنجانی: ما معتقدیم باید با فرانسه روابطمان خوب باشد. من در دوران مسئولیت اجرایی خود خیلی تلاش کردم و پیشرفت هم کردیم،روابط را با آقای شیراک و دیگر آقایان بهتر کردیم. حالا هم اگر فرانسوی‌ها مایل باشند ما آماده هستیم روابطمان را حسنه کنیم. البته ما گله‌های زیادی از نشیب و فراز رفتار فرانسه دراین 30 سال داریم، ولی اگر آنها بخواهند صفحه جدیدی باز کنند، ایران استقبال می‌کند. من شخصاً از زمان دوگل به فرانسه علاقه‌مند شدم. آن زمان تصمیم خوبی راجع به الجزایر گرفت.
FRANCE24: منظورتان کدام موضع آقای دوگل است؟
هاشمی‌رفسنجانی: تصمیم مهمی ایشان گرفت که مسئله فرانسه و الجزایر به نفع الجزایر حل شد. در مورد فلسطین هم موضع بهتری نسبت به دیگران اتخاذ کرد. من آن موقع می‌خواستم برای اولین بار در ایران ماشین بخرم. به خاطر دوگل یک ماشین پژو دست دوم خریدم.
FRANCE24: در همین راستا آیا فکر می‌کنید که خرابتر شدن روابط ایران و فرانسه صدمه‌ای به همکاریهای اقتصادی، بویژه موضع شرکت توتال در فعالیتهای نفتی وارد خواهد آمد؟
هاشمی‌رفسنجانی: البته بی‌تاثیرنیست، ولی همه کشورها اینگونه‌اند، بهتر است که با هم روابط خوبی داشته‌باشیم. ولی ما موضع زور را نمی‌پذیریم. موضع مسالمت‌آمیز و برابر را قبول داریم.
– مطلب امروز روزنامه هفت صبح که به نظرم خیلی مناسب میاد:
پژو جان به خودم بفروش!
كمپاني بزرگ فرانسوي به ايران باز مي‌گردد تا خودروساز بزرگ كشور تركيب مرتجعانه انحصار و مونتاژ را دوباره شكل دهد
در ميان شادماني ملي براي توافق هسته‌اي در ژنو، خودروسازان به خصوص ايران‌خودرو آرام آرام براي پژو فرش قرمز دوباره پهن مي‌كند و نويد داده كه با آمدن غول خودروسازي فرانسوي روزهاي خوش دهه 80 تكرار خواهد شد و اينكه بي‌وفايي اين غول محبوب خودروسازي اروپا در چشم پوشيدن بر منافع مشتركش با كشور ما را فراموش مي‌كنيم چراكه اقتصاد را بايد از سياست جدا نگه داشت! اشكال ندارد. اصلا برخلاف تمام آموزه‌هاي جهان معاصر اقتصاد را به توصيه بزرگان خودروساز جدا مي‌كنيم و مي‌گوييم چشم! اما ما هم بايد خوشحال باشيم؟ ما مصرف‌كنندگان بينوا كه در دوسال گذشته ارقام نجومي خريد اتومبيل‌هاي به ظاهر توليد داخل را تجربه كرديم الان دست‌افشان و پايكوبان سرود بهروزي خودروسازان را بخوانيم؟
در واقع اين بازگشت به همان چرخه معيوب قديمي است. همان چرخه‌اي كه حق مصرف‌كننده را به پشيزي نمي‌گيرند و اينكه كمپاني محترم پژو به جاي عرضه مستقيم اتومبيلش به خريدار ايراني ما را در توهم توليد مشترك فرو ببرد و در يك راه پرپيچ و خم محصولات و تجهيزات خود را از طريق كمپاني بزرگ داخلي و به اسم توليد ملي نصيب ما خريداران بينوا كند. دو سال گذشته و زندگي در تحريم‌ها نشان داد كه به رغم زحمات غيرقابل انكار مهندسان و كارگران عزيز ايران‌خودرو محبوبيت پژو 206 در ايران ارتباط چنداني با خلاقيت صنعت ايران ندارد. در اين دو سال وقتي ارتباط با پژو قطع شد توليد اين محصول نيز رو به زوال نهاد و مهندسان و مسئولين عزيز اين شركت براي جايگزيني تجهيزات جايگزين عازم چين يا روسيه شدند. نمونه‌هايي مثل رانا نيز كه در نگاه هيچ كس شمايل يك توليد ايراني نداشت. به هزار دليل. اين دو سال نشان داد كه ايران خودرو با بيش از 45 سال سابقه چگونه در تار عنكبوت صنعت مونتاژ گرفتار مانده است و با كوچك‌ترين نسيمي از ناملايمات خارجي فلج مي‌شود و دست مطالبه‌گر و آسان‌خواه خود را طلبكارانه به سمت دولت دراز مي‌كند. حالا پژو دوباره باز مي‌گردد تا ايران‌خودرو در عدد و آمار خود را بين 20 يا 10 كمپاني بزرگ خودروسازي جا كند. جايگاهي كه به خوبي مي‌دانيم ثمره تركيب مرتجعانه انحصار و مونتاژ است. آري پژو بر مي‌گردد تا به جاي آنكه مستقيم با طرف ايراني روبه‌رو شود و به او بفروشد در چنبره مثلا انتقال تدريجي تكنولوژي، رانت شيرين انحصار را براي ايران‌خودرو تامين كند و مديران خودروساز ما بر جايگاه غيرقابل دسترس خود بر فراز اقتصاد ايران جاي بگيرند و از نقش حياتي خود در اقتصاد ايران بگويند. كاش مي‌شد يكي از طرف ما به پژو پيام مي‌داد: پژو جان، به خودم بفروش!
و در نهایت، نمی‌شود دولت تدبیر و امید که علائق زیادی به برگزاری رفراندوم در موضوعات استراتژیک مملکت را دارد، در این زمینه هم رفراندومی برگزار کند و ببیند که مردم علاقمند به تولید و مونتاژ محصولات فرانسه هستند یا ژاپن و کره و حتی کدخدا و ارباب دنیا (آمریکا)؟
اینجا که ما هستیم، تا حالا یک خودرو از فرانسه ندیده‌ایم، اما حتما دولتمردان ایرانی چیزی در خودورهای فرانسوی دیده‌اند که همیشه قرارداهای خود را با شرکت‌های این کشور می‌بندند! شاید هم سفر به فرانسه و پاریس برای مدیران ما خیلی لذت بخش است و شاید هم به قول آقایان هاشمی و عمادالدین باقی، ذاتا ما ایرانی‌ها عاشق کشور فرانسه هستیم؟!
*فارغ التحصیل دانشگاه صنعتی شریف و دانشجوی دانشگاه میشیگان آمریکاست
