«نسیم» : در روزهای اخیر بیشتر شهروندان قمی از اتفاقی مهم در شهر قم صحبت می‌کردند. اتفاقی که یکی از مهمترین اهداف آن کاهش ترافیک و تسهیل عبور و مرور در منطقه دو و چهار قم است.
این موضوع مهم افتتاح فاز نخست پروژه مجموعه پل‌های جمهوری اسلامی در قم است. پلی که به اذعان مسئولین بزرگترین پروژه استان قم در حال حاضر است و امروزه آماده افتتاح توسط مسئولین استانی و شهرداری قم با حضور رئیس مجلس شورای اسلامی است.
پل جمهوری به طول 1100 متر و عرض حدودا 23 متر، با مساحت تقریبی 65 هزار متر مربع قبل از میدان سپاه آغاز و به صورت روگذر پس از عبور از بلوار امین، خیابان ساحلی، رودخانه قمرود، بلوار امام رضا(ع) و خط راه‌آهن، قبل از خیابان جوادالائمه(ع) به زمین می‌نشیند.
مطالعات احداث این پل در سال 88 برابر با دوره خدمت شهردار سابق محسن عابدینی‌پور آغاز شد. طبق مطالعات صورت گرفته قرار شد این مجموعه پل به صورت کابلی با 62 میلیارد تومان برآورد در مدت زمان 18 ماه انجام شود. بعد از مدتی این پروژه به مناقصه گذاشته شد اما برخلاف تمامی تصورها شرکتی که مطالعات این پروژه را انجام داده بود از صحنه رقابت به دلیل رقم بالاتر حذف و شرکت “دی” که یک شرکت ساختمانی و راه‌سازی بود با 42 میلیارد برآورد و مدت زمان 24 ماه برنده مناقصه و پیمانکار پروژه شد.
متخصصین این حوزه از شنیدن نتایج مناقصه شوکه شدند چراکه تقریبا با چنین مبلغی اجرای پروژه به صورت کابلی غیرممکن بود. بعد از مدتی شایعه قرار گرفتن کابل‌های پل جلوی دید حرم مطهر بیان شد و نهایتا این شد که طرح اجرای پل از کابلی به پایه‌ای تغییر داده و در آبان‌ماه سال 90 کلنگ آن به زمین زده شد، به گونه‌ای که مسئولان 80 میلیارد تومان برای اجرا و حدود 105 میلیارد تومان برای تملک پروژه و 18 ماه زمان برای اجرای آن تخصیص دادند.
محمد دلبری شهردار قم درباره مشخصات فنی این پروژه گفت: مساحت عرشه این پل 25 هزار و 650 مترمربع است و دارای پنج رمپ دسترسی و چهار لوپ است که دسترسی و خروج از مجموعه پل‌ها را امکان‌پذیر می‌کند. کل شمع‌های مورد استفاده در این مجموعه پل‌ها 620 شمع است و باید 56 سرشمع نیز در آن ایجاد شود. در این پروژه ایجاد 68 ستون در محورهای اصلی و 13 ستون در رمپ و لوپ‌ها پیش‌بینی شده است.
اما این پروژه بعد از 38 ماه یعنی دو برابر زمانی که تعیین کرده بودند به بهره‌برداری رسید. این تاخیر زیاد در بهره‌برداری دلایل متعددی داشت. یکی از دلایل تاخیر در افتتاح این پروژه، مشکل در تملک بعضی از اراضی بود. بعضی از صاحبان زمین‌ها و منازل تمایلی به فروش نداشتند در صورتی که ملک آنها در مسیر پروژه بود این موضوع به خوبی نشان می‌دهد که مردم در تسریع و کندی انجام پروژه‌ها گاها می‌توانند بسیار تاثیرگذار باشند.
دلیل دیگر این تاخیر که تقریبا در تمامی پروژه‌های عمرانی رایج است نبود بودجه در مقطعی از انجام پروژه است. به دلایل طولانی شدن پروژه و از طرفی افزایش ناگهانی قیمت ارز که از سال 90 آغاز و در نیمه دوم سال 91 به اوج خود رسیده، تمامی محاسبات را بهم ریخته و باعث کاهش بودجه و در نهایت تعطیلی پروژه مجموعه پل‌های جمهوری اسلامی در قم شد.
جورابچی، مدیر پروژه پل جمهوری در این زمینه می‌گوید: نبود بودجه از جمله مشکلاتی بود که موجب شد احداث این پل در سال جاری دو ماه توقف داشته باشد.
کارشناسان در مورد مضرات توقف پروژه‌های عمرانی بیان می‌کنند توقف‌هایی که در احداث پروژه‌ها روی می‌دهد موجب افزایش هزینه‌های نگهداری و مطالبات پیمانکار شده و عمر مفید پروژه به تاخیر می‌افتد و در نهایت با اتلاف سرمایه، سرمایه کلان دیر‌تر به بهره‌برداری می‌رسد.
دلایل تاخیر در بهره‌برداری از پروژه پل جمهوری قم به خوبی نشان می‌دهد در انجام یک پروژه از مسئولین بالادست گرفته تا پیرزنی که خانه‌اش در کوچه پس کوچه‌های یک محله قدیمی که در مسیر پروژه قرار دارد در تسریع انجام آن تاثیرگزار هستند و اگر هرکدام وظایف خود را به خوبی انجام دهیم شاهد این همه تاخیر و ضررهای حاصله از آن نیستیم.
اما دلایل احداث پل جمهوری اسلامی در قم که هزینه سنگینی به شهر قم تحمیل کرد موضوع مهمی است که کمتر به آن پرداخته شده و مورد مغفول واقع شده است، به خصوص بعد از فرو ریختن بخشی از داربست های نصب شده بعد از بتن‌ریزی در آبان ماه امسال که واکنش‌های زیادی به همراه داشت.
چه کسی پاسخگوی ۵۰ میلیارد تومان هزینه اضافه پل جمهوری قم است و ریزش پل جمهوری در قم ۱۵ نفر را مصدوم کرد از جمله واکنش رسانه‌ها و همچنین حمله برخی مسئولان سابق شهری در قم به شهرداری فعلی به این موضوع بود. اما همیشه جوی که رسانه‌ها به جامعه و مردم می‌دهند با واقعیت برابری نمی‌کند. واقعیت چه بود؟
واقعیت این بود که خیابان لواسانی یعنی همان جایی که بخشی از داربست‌های نصب شده به منظور اجرای فاز دو پل جمهوری اسلامی ریزش کرد در کنار رودخانه واقع شده است و در سال‌های اخیر به دلیل کاهش آب رودخانه و خالی شدن حفره‌های خالی زمین اطراف بستر رودخانه، از طرفی فشاری که بتن‌ریزی به داربست‌ها و در نهایت به زمین وارد کرده بود باعث نشست زمین و ریزش داربست‌ها شده بود که خوشبختانه تلفات جانی به همراه نداشت.
تمامی مهندسین و متخصصین امر می‌دانند که از این نوع مشکلات در پروژه‌ها به وجود می‌آید هرچند که این توجیه باعث نمی‌شود متولیان امر در کار خود کوتاهی کنند چراکه ممکن است تلفاتی به همراه داشته باشد که تا آخر عمر در کارنامه کاری آنها ثبت شود.
محسن بهشتی، مدیرکل راه و شهرسازی استان قم و معاون وقت فنی و عمرانی شهردار قم با اشاره به اهداف احداث پل جمهوری گفت: اجرای این طرح موجب کاهش ترافیک و تسهیل عبور و مرور در منطقه دو و چهار، ایجاد دسترسی به مناطق یک، هفت و پنج و منطقه چهار شهری و کاهش بار ترافیک در میدان جانبازان و خیابان شهید فاطمی(دورشهر) می‌شود.
البته آثار دیگر اجرای پل‌های جمهوری اسلامی در شهر قم که از موارد ترافیکی و کاهش زمان سفرهای درون شهری به مراتب مهمتر هستند پیوند خوردن منطقه نسبتا محروم نیروگاه با مناطق دیگر و بالاتر شهر است که از فواید آن تعادل فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی در شهر قم به ویژه از بین بردن تفاوت‌های فرهنگی و طبقاتی در قم است.
اینک بعد از 38 ماه از کلنگ زنی پروژه مجموعه پل‌های جمهوری اسلامی در قم فاز نخست آن امروز بعدازظهر برابر با 24 دی ماه با حضور مسئولین و دکتر علی لاریجانی نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی افتتاح می‌شود تا دل‌های مردم بالادست و پائین دست شهر قم را بهم نزدیک‌تر کند.
