حمایت جمهوری اسلامی ایران و روسیه به عنوان دو بازیگر قدرتمند در عرصه منطقهای و بینالمللی از نظام سیاسی حاکم در کشور سوریه میتواند نقشههای غرب و اعراب را بر هم زند و از این روست که آنها از خوف این پیشامد همه تلاش خود را برای عدم حضور و شرکت ایران در کنفرانس صلح سوریه ” ژنو2″ به کار گرفته اند.
نقطه آغازین بحران سوریه انتقادهای بود که برخی از احزاب اپوزیسیون به نظام سیاسی بشار اسد داشتند و در واقع مسئله یک مشاجره درون خانوادگی و درون نظام بود ولی آرام آرام با خارج شدن کنترل مخالفت از دست اپوزیسیون داخلی ماجرا رنگ و بوی دیگری به خود گرفت و جبهه غربی-عبری – عربی و ترکیه با اتخاذ مواضعی همسو با هم این اختلافات داخلی سوریه را بهانهای برای هجمهای طاقت فرسا به نظام دموکراتیک، قانونی و مردمی بشار اسد قرار دادند.
طی نخسیتن هفتههای بروز تشنجات در سوریه، نیروهای غربی با دعوت از مخالفان به کشورهای غربی بحران سوریه را واجد ابعاد بینالمللی کردند و با همان ژست همیشگی خیرخواهی خود را نیز وارد ماجرا کردند. سهم غرب و رژیمهای مرتجع عربی در بحران سوریه کشاندن پای گروهکهای تکفیری و سلفی و افراطی به خاک سوریه بود. نیروهای که امروز بعد از گذشت 34 ماه تصاویر جنایات وحشیانه آنها دل و جان هر مخاطبی را به لرزه میاندازد.
با چراغ سبز غرب و آمریکا، اعرابی همچون عربستان و قطر و همچنین دولت ترکیه دست به سازماندهی و تجهیز مادی و معنوی گسترده نیروهای تکفیری و سلفی از سراسر جهان زدند به نحوی که موسسه “واشنگتن برای مطالعات خاور نزدیک” از وجود حداقل 20 هزار نفر از افراد مسلح غیر سوریه از 50 کشور جهان خبر داده و در گزارش خود قید کرده که 10٪ از این تعداد از اروپا، آمریکا و استرالیا به سوریه آمدند و حضور این افراد زمانی تبدیل به یک فاجعه انسانی میشود که در نظر داشته باشیم سلفیهای سوریه همواره علویهای این کشور را رد کرده و آنها را “رافضی” یعنی مستحق کشتن میدانند.
ناگفته نماند که بسیاری از جماعت سنی کشور سوریه که جزء منتقدین نظام بشار اسد بودند با دیدن خوی درندگی و سبعیت ارتش سلفیهای چند ملیتی فعال در این کشور، از براندازی دولت قانونی اسد حمایت نمیکنند و خواستار خروج این شبه نظامیان افراطی از کشورشان هستند.
کنفرانس ” ژنو1″
هر چه از زمان آغاز بحران در سوریه میگذشت با افزایش حمایتهای غرب و به خصوص آمریکا از نیروهای افراطی در سوریه، بر شدت عمل تکفیریها افزوده میشد و جنایات آنها ابعاد ددمنشانهتری به خود میگرفت. از این رو تلاش برای حل این بحران تبدیل به یک مطالبه جهانی شد. در این راستا در سال 2012 با ابتکار عمل “کوفی عنان” که در آن زمان مسئولیت نمایندگی سازمان ملل در امور سوریه را به عهده داشت نشستی در ژنو تشکیل شد که از آن به کنفرانس ” ژنو1″ نیز یاد میشود.
کنفرانس ” ژنو1″ در 30 ژوئن 2012 (10 تیر 1391) با حضور نمایندگان آمریکا، چین، روسیه، فرانسه و انگلیس، سه کشور به نمایندگی از اتحادیه عرب شامل عراق، کویت و قطر و با حضور ترکیه و نبیل العربی دبیرکل این اتحادیه و کاترین اشتون مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا و کوفی عنان نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه برگزار شد. در این کنفرانس اصلی به تصویب رسید مبنی بر اینکه باید بسترها برای تشکیل یک نهاد حکومتی انتقالی فراهم شود، نهادی مشتکل از اعضاء هیات حاکمه فعلی و همچنین روسای نیروهای مخالفان تشکیل شود و طی اقدامی شیطنت آمیز هیچ اشارهای به سرنوشت بشار اسد رئیس جمهور قانونی و مردمی سوریه نشد که نشان خبث طینت بانیان برگزاری این نشست داشت. گرچه این کنفرانس نتوانست به اهداف خود دست یابد ولی برای نخستین بار غرب تلاش کرد که مخالفان را وارد عرصه بینالمللی کرده و به اصطلاح به آنها مشروعیت ببخشد.
کنفرانس ” ژنو2″
در ادامه کنفرانس ژنو1، در تاریخ 2 بهمن 1392 ( 22 ژانویه 2014(کنفرانس ژنو 2 قریب به 20 ماه پس از کنفرانس ژنو 1 و در ارتباط با حل بحران سوریه برگزار خواهد شد و قرار است تا نمایندگان 31 کشور به همراه نمایندگان دولت سوریه، مخالفان و اتحادیه عرب و اتحادیه اروپا در این نشست شرکت کنند. در لیست ارائه شده اولیه از شرکت کنندگان در این کنفرانس نام ایران به چشم نمیخورد ولی از همان زمان افکار عمومی جهان حضور جمهوری اسلامی را در این نشست مسئلهای اساسی و تعیین کننده دانسته و حضور ایران تبدیل به یک مطالبه عام و فراگیر شد.
جمهوری اسلامی ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی نقش بارز در معادلات منطقهای بازی کرده و امروز دیگر همه کارشناسان مسائل خاورمیانه به خوبی اذعان دارند که بدون حضور ایران نمیتوان مشکلات منطقهای از جمله بحران سوریه را حل و فصل کرد. ایران از ابتدای درگیریها در سوریه موضع مشخصی اتخاذ کرد و با حمایت از دولت قانونی و مردمی بشار اسد تنها راهحل بحران را راهحل سیاسی و مبتنی بر مذاکره و اخذ رای از مردم این کشور اعلام کرده است. از نظر ایران تنها مردم سوریه باید در مورد سرنوشت سیاسی کشور خود تصمیم بگیرند و غرب و اعراب و نیروهای تکفیری با شعلهور نگه داشتن آتش درگیریها قصد نابودی بیشتر این کشور و سوق دادن یوریه به سمت جنگ داخلی و فرقهای را دارند.
به رغم درخواست غیر منطقی و بسیار مضحک واشنگتن و وابستگان سعودی آن مبنی بر عدم حضور ایران در مذاکرات ژنو2 ، سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه، اخضر ابراهیمی نماینده فعلی سازمان ملل در امور سوریه و همچنین بان کی مون دبیر کل سازمان ملل حضور ایران در کنفرانس صلح سوریه (ژنو2) را الزامی دانسته و فقدان ایران در این نشست را نشانه شکست این کنفرانس میداند. البته ایران اصراری بر حضور در این کنفرانس ندارد بلکه مسئله اینجاست که راهحلی که جمهوری اسلامی برای سوریه در نظر دارد با مشارکت خود مردم سوریه است و بالواقع نارضایتی غرب و اعراب مرتجع از حضور ایران در این کنفرانس به دلیل ترس از شکست راهحل آنها، یعنی تداوم جنگ و خونریزی، است.
هراس از موضع فرادستی دولت سوریه
نکته دیگری که غرب و اعراب را از حضور ایران به عنوان متحد دولت سوریه نگران میکند این است که طی فاصله زمانی 20 ماهه، یعنی فاصله میان برگزاری کنفرانس ژنو1 تا ژنو 2 معادلات در سوریه تغییر کرد. تا پیش از برگزاری ژنو1 مخالفان و نیروهای مزدور بیگانه توانسته بودند با حمایتهای غرب، قطر و عربستان و ترکیه عملیاتهای خود را موفقیتآمیز پشت سر بگذازند و چندین شهر و چند ده روستا را به تصرف خود درآورند ولی طی ماههای منتهی به کنفرانس ژنو2 این ارتش سوریه بود که که با سلسله عملیاتهایی پیروزمندانه تروریستها را یک به یک از مناطق تحت تصرفشان دور میکند و دسته دسته آنها را به هلاکت میرساند.
مسئله بعدی حمایت مردم سوریه از بشار اسد است. طی چندین ماه بحران آفرینی تروریستهای تکفیری مردم سوریه به این نتیجه رسیده اند که امنیت آنها در گرو قدرت ارتش و دولت قانونی بشار اسد است و جماعت افراطی متجاوز تنها کشتار و خون ریزی را بیشتر خواهد کرد.
و دیگر آنکه با مشاهده شکستهای پیدرپی تروریستهای چندملیتی فعال در سوریه بسیاری از متحدان غربی و عربی از آنها نا امید شدند و از حمایت آنها دست شستند؛ امیر جدید قطر سیاست خصمانه ضد سوری پدرش را ادامه نداد و عرصه برای عربستان باز تر شد و ترکیه نیز درگیر بحرانهای داخلی شد که اردوغان ریشه آنها را توطئه غربی میداند. در واقع مردی که با توطئهچینی تبدیل به یکی از عناصر فعال در بحران سوریه شد، امروز خود را درگیر بحرانی غربی ساز میبینند و دیگر توان نقشآفرینی در سوریه را از دست داده است.
مجموعه این مسائل حکایت از ترس و وحشت آمریکا و عربستان از حضور جمهوری اسلامی ایران در ” ژنو2″ دارد چرا که جایگاه بالادستی دولت و ارتش سوریه طی چند ماه اخیر ابتکار عمل را از دست مخالفان و تروریستها گرفته و ایران به عنوان بازیگری تعیین کننده و قدرتمند در خاورمیانه از دولت وملت سوریه دفاع میکند و تنها راهحل این بحران را دستاویزی به انتخاباتی میداند که بشار اسد نیز یکی از گزینههای انتخاب باشد تا از این روزنه مردم آزادانه بتوانند برای آینده و سرنوشت سیاسی کشور خود تصمیمی بگیرند.
