دلفان از دیرباز به داشتن روغن حیوانی مرغوب ومعطر زبان زد بوده ومسافران با سفربه این دیاراین فرآورده دامی را به عنوان سوغات و تحفه به ارمغان می برند.
به گزارش سلام دلفان ،امروزه هر دیار و شهر را به اسم یک سوغات می شناسند، شهری با گردو، دیاری با پسته و… ولی شاید خیلی ها ندانند سوغات دلفان چه چیزی است و همیشه این سوال در ذهنشان وجود داشته باشد.
وجود مراتع و چمنزارهای مرغوب ، كوه های انباشته از پوشش جنگلی مناسب و گونه های گیاهی معطر موجب شده كه روغن حیوانی تولیدی از دام عشایر و دامداران دلفان از مرغوب ترین روغن های حیوانی كشور باشد و بویایی و عطرخاص آن زبانزد عام و خاص است.
روغن حیوانی دست آورد دیرینه زنان سخت كوش عشایر است و از قدیم تاکنون جایگاه بسیار بالایی در وعده های غذایی مردم دلفان داشته و هم اکنون نیز مورد توجه گردشگران و مسافران قرار می گیرد.
در گذشته به دلیل فعالیت زیاد مردم در طول روز همواره از روغن حیوانی در راستای تامین قوای بدنی استفاده می کردند و حتی الان هم این روغن بسیار استفاده می شود.
این روغن به دلیل کیفیت بالا در حال حاضر به عنوان یک سوغات شناخته می شود که متاسفانه نبود برنامه ریزی درست، ساماندهی نامناسب، نداشتن برند و بسته بندی باعث شده این محصول تولیدی ناشناخته بماند.
هرچند این محصول با کیفیت بیشتر اوقات توسط دلالان از منطقه خارج می شود ولی با یک برنامه ریزی درست در راستای معرفی هرچه بیشتر این سوغات در کشور می توان کوشید.
تولید روغن حیوانی در حال حاضر به روشهای سنتی انجام می شود، به طوری که روغن حیوانی از نوعی کره محلی به‌دست می‌آید که از به هم زدن دوغ در مشک تهیه می‌شود. ابتدا دوغ تهیه شده از ماست را درون مشک ریخته و پس از تکان دادن مشکه، کره را از دوغ جدا می‌کنند. كره ها را داخل دیگ بزرگی روی آتش می گذارند تا به اندازه كافی بجوشد و پس از تصفیه كردن، روغن سفید و خالصی را با عطر خاص بنام روغن حیوانی تولید می شود.
روغن حیوانی از لحاظ نوع روغن ویژگی آن انواع مختلفی دارد به گونه ای كه روغن بر گرفته از شیر گاو زرد رنگ و روغن برگرفته از شیر گوسفندان سفید رنگ است.
این روغن را در دیار لكستان با عنوان « روغن دان» می شناسند و این واژه بر گرفته از كلمه عربی « دَهُن» به معنی روغن خالص است كه با تغییر واژگانی به « دان» مبدل شده است.
طعم این روغن بستگی زیادی به نحوه خوراك و چرای دام دارد، و به دلیل چرای گله‌های گوسفند در منطقه سركشتی دلفان كه دارای مراتع غنی است ، این روغن از طعم و مزهٔ خاصی كه حاصل گیاهان معطر كوهی می‌باشد برخوردار است.
زنان عشایر با پختن نان محلی بنام كُلیره (kolerah )كه در واقع همان نان مقدس در ایران باستان بوده ، آن نان داغ را با روغن حیوانی آمیخته می سازند و از آن خوراكی بنام چنگال بدست می آید كه به عنوان میان وعده غذایی استفاده می شود
یك كارشناس می گوید:تحقیقات نشان می دهد كه اسید آراشیدونیك روغن های حیوانی به سبب افزایش(hdl) لیپوپروتیین ها با وزن بالا و كاهش (ldl) لیپوپروتیین های با وزن سبك می شوند.
رنج عشایر کجا می رود
بعد از مرحله تولید تازه مشکلات عرضه و فروش این محصول آغاز می شود، متاسفانه در این زمینه بیشتر حضور دلالان به چشم می آید و عرضه این محصول به عنوان سوغات به طور پراکنده در برخی واحدهای صنفی مشاهده می شود.
جایی برای عرضه مستقیم این روغن با کیفیت نیست و البته در این بین خیلی از گردشگران و مسافران برای تهیه این محصول دچار مشکل می شوند که اول از همه باید یک مرکز اصلی برای عرضه این محصول در منطقه وجود داشته باشد.
دومین بحث برای عرضه این محصول ناشناخته بودن آن بوده که بدون هیچ اسم یا برندی عرضه می شود و حتی گاهی به اسم دیگر استانهای کشور هم به فروش می رسد.
در شهرستان دلفان بیش از دو هزار خانوار عشایری وجود دارد كه نقش مهمی در تولید گوشت قرمز و فرآورده های دامی دارند.سالانه حدود چهار تن روغن حیوانی در این شهرستان تولید می شود. ارزش هر کیلو روغن حیوانی بستگی به کیفیت آن دارد ولی به ازای هر کیلو ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار ریال و شاید هم بیشتر پرداخت می شود.
روغن حیوانی تولید دام‌های عشایر دلفان به دلیل تعلیف گوسفندان از گیاهان متنوع مرتعی، سرشار از اسیدهای چرب خوش بو و خوش طعم با انرژی بسیار بالاست عشایر دلفان هیچ مواد ناخالصی به روغن‌حیوانی نمی‌افزایند و همین دلیل اصلی مرغوبیت و خوش بویی آن است و بسیاری افراد غیر بومی پیش از زمان تولید آن را ازعشایر پیش خرید می كنند. روغن حیوانی دست رنج عشایر این روزها برای اینکه بیشتر به فروش برسد نیازمند برندسازی و بسته بندی مناسب است که در این بین سرمایه گذاری روی این محصول می تواند منجر به اشتغال و درآمد برای خانوارها شود./ منبع: ایرنا- مهر
